Özlem duyduğunuz bebeğe kavuşmanın yolu bazen kolay olmayabilir. Psikoloji yardımıyla beraber günümüz tıbbında en son gelinen kök hücrelerine kadar çözüme ulaşmak için en doğru adımlarla başlamak önemlidir. Merak ettiğiniz her şeyi Operator Doktor Berrin Karakuy’a sorduk…
Kısırlık (İnfertilite) nedir?
Çiftler bir yıl boyunca hiçbir şekilde korunmadan, haftada bir iki kez ilişkide bulundukları halde, gebelik oluşmadıysa kısırlıktan şüphelenerek uzman doktora başvurulabilinir.Kadın için yaş faktörü başarıda önem taşıdığından 35 yaş sonrası birkaç ay beklemek yeterlidir.Coğrafik ve demografik olarak ülkelere göre infertilite oranı fark etmekle beraber çiftlerin %15 kadarı infertilite problemi yaşamaktadır.
Öncelikle infertilite nedeninin her iki çiftte de olabileceğini düşünerek yaklaşmak en doğrusudur.Günümüzde kadın yada erkekte neden bulma oranı neredeyse eşitlenmiştir.Erkek yada kadından kaynaklanan nedenlerin çok fazla olmasından ve teşhise göre tedavilerinin farklı olabileceğinden dolayı, bu konuda uzman doktora muayene olmak gerekmektedir.Temel olarak düşünüldüğünde tek başlıklar halinde nedenler ;
Erkekte sperm anormallikleri yapan sebepler
Kadında ileri yaş
Kadında yumurtlama sorunu oluşturan durumlar
Kadında her iki tüpünün kapalı, dar, hidrosalpenx(ödemli) yada operasyon geçirmiş olması
Kadında endometriozis,enfeksiyonlar,myom,polip vs gibi bazı kadın hastalıklarının üreme organları etrafında geçirilmiş yada halen olması neden olabilir.Bazen bu nedenlerden biri olabileceği gibi bazen de birkaçı beraber olabilir.
Bunun haricinde erkekte yada kadında hiçbir neden olmadığı halde gebelik görülememesi (açıklanamayan infertilite) durumu da olabilmektedir. Nedeni bulmak tedavi şeklini ve uygulama programını ayarlamak için önemlidir. Bu size zaman ve ekonomi sağlayacaktır.
Kısırlık (İnfertilite) araştırmasında ilk adım ne olmalıdır?
Günümüzde infertilite nedenini ilk test olan sperm analizi(spermiogram) ile erkekte araştırarak başlamaktayız.Erkekteki kısırlık nedenleri tek bir testle daha ekonomik kendini belli edebilirken, kadında kısırlık nedenleri, bir adetten diğer adete kadar belirli günlerde istenen birden çok testle daha masraflı belirlenebilmektedir.Hormon analizleri, ilaçlı tüp filmi(HSG), rahim içini göstermede sıvı verilerek yapılan ultrasonografi(SİS), ayrıcalıklı şüpheye yönelik özel testler olabileceği gibi teşhis yada tedavi amaçlı laparoskopi ,histeroskopi operasyonları dahi gerekebilir.Bu nedenle kadında araştırma yapmadan önce erkekten istenen bir testle yolun neredeyse %50 lik kısmını görmüş olmaktayız.Ayrıca erkekte şiddetli erkek faktörüne bağlı infertilite varsa bazen kadına hiçbir test yapmadan önce bu yönde ayrıntıları incelemeye girmek gerekebilir.
Tedavi yöntemleri neler olabilir?
*Ovulasyon indüksiyonu(yumurta takibi)
*IUI(aşılama)
*IVF-ICSI (tüp bebek yöntemleri)
*TESA-TESE(erkekte sperm elde edebilme yöntemleri)
*Genetik incelemeli (PGD’li) tüp bebek yöntemi
*Histeroskopi yada Laparoskopi gibi kapalı yada açık operatif yöntemler gerekebilir.Ovulasyon indüksiyonu (yumurta takibi)
İnfertilitede yumurtlama bozukluğu en sık karşılaştığımız nedendir(%25-30)
Normal şartlarda kadın yumurtalıklarından birinde bir yumurta hücresi, her ay gelişmektedir.Kadın yumurta hücresi(oosit); follükül kisti dediğimiz fizyolojik( normal) kabul edilen kist içinde olgunlaşma dönemi geçirerek, kistin belirli bir büyüklüğe geldiğinde çatlaması sonrasında erkek yumurtası(spermle) buluşmak üzere tüpe geçiş yapar.
Yumurtlamanın olmasına ovulasyon, olmamasına anovulasyon denir.Beraberinde adet düzensizlikleri olabileceği gibi(%95) adet gördüğü halde ovulasyon(yumurtlama) olmadığı ay da olabilmektedir.
Yumurtlamanın olmadığı saptanan kadında yumurta takibi birinci basamak yaklaşımdır. Kadının adetinin belirli günlerinde başlamak şartıyla, bazen hap bazen de göbekten yada kalçadan iğnelerle ilaç verilerek yumurta gelişimi ultrason ile takip edilir.Yumurta olgunlaşmasını tamamlayan en son hCG iğnesi sonrasında ilişki düzeni programlanır.Her adet başlangıcını içeren 6 aylık takip sonrası başarı oranı % 60 kadardır.Ancak sadece hapla birkaç ay daha sonra iğnelerle takip olunabilir. Başka nedenler olmadığı sürece ovulasyon takibi sonrasındaki adım IUI(aşılamadır).
IUI (aşılama) nedir?
İntra uterin inseminasyon(IUI) açık anlamıyla aşılama, erkek spermlerinin laboratuar ortamında yıkanarak hazırlanması sonrasında ince kateterle kadın yumurtlama süreci içerisindeyken rahim içine spermlerin bırakılmasıdır.Bu işlem öncesinde kadında yumutlama takibi(ovülasyon indüksiyonu) yapılır.Ağrı veren bir işlem değildir.Başarı oranı en iyi koşullarda bile % 20 yi geçmemektedir.Üç denemeden fazla yapmanın başarı oranını arttırmadığı da bilinmekte olup maliyet ve zaman kaybından başka bir şey değildir.
Tüp bebek yöntemi nedir?
Kadın üreme hücresi(yumurtası) ile erkek yumurta hücresi (sperminin) laboratuar ortamına alınarak özel teknolojik ve tıbbi yöntemlerle döllenmesini sağlayarak, oluşan embriyoların gelişimini, bir süre laboratuvarda takip edip, en uygun embriyo zamanında anne rahmine yerleştirilmesidir.
Tüp bebek tedavisi kimlere uygulanmalıdır?
Ülkemizde tüp bebek uygulamanın öncelikle yasal gereklilikleri vardır.Çiftlerin resmi nikahlı olması şartıyla;
Erkekte sperm bozukluğu yada spermin bulunmadığı durumda
İleri yaş kadında (40<)
Açıklanamayan infertilite durumunda
Kadında tüplere bağlı nedenlerde
Kadında yumurta takiplerine cevap alınamamış(düşük doz gelen ilaç)yumurtlama sorunlarında.
Yumurta takibi ve aşılama uygulandığı halde sonuç elde edilemediği bazı durumlarda
Endometriozis hastalığının varlığında
Bazı genetik hastalıklardan korunmak amaçlı gebelikler için tüp bebek uygulanmaktadır.
Tüp bebek tedavisinde aşamalar nelerdir?
Tedaviye başlamadan önce çiftler laboratuvar ve muayeneleri ile tedaviye hazır hale getirilir.Tedavi için ünite adet olunduğu gün aranmalıdır. İlaçlara başlandığı günden embriyonun transfer edildiği güne kadar yaklaşık 16-25 gün arası süren tedavinin aşamaları vardır.
Görüşme ve eğitim:Tüp bebek direktör doktoru tarafından kısırlık nedeni,uygulanacak tedavi, tedavinin gidişi hakkında bilgi verilir.Gerekli onay ve resmi belgelerle kayıt alınır.Tedaviye başladıktan itibaren tüp bebek hemşiresi ilaçların kullanımı ile ilgili eğitimi her seferinde verir.
Yumurta takibi:Tarif edildiği gibi günlük sabah akşam yapılan iğneler ile yumurtalıklar uyarılarak yumurtaların gelişimi sağlanır.İlaçların doğru ve zamanında uygulanması son derece önemlidir.Yeterli büyüklüğe ulaştıklarında yumurta olgunlaştırılan son iğne ile yumurtaların toplanacağı gün ve saat tespit edilir.Erkeğin de o günde 3-4 günlük perhizle gelmesi önerilir.
Yumurta toplanması:Önce erkek serm örneğini verir.Tüp bebek laboratuvarında kadının olgunlaşan yumurtaları, anestezi altında ağrısız toplanır.Böylece alınan kadın yumurtaları ile alınan erkek spermlerine aynı anda işlem yapılabildiği gibi daha önceden elde edilmek zorunda kalınmış(TESE-TESA yöntemiyle dondurulmuş) spermlerle de tüp bebek gerçekleştirilebilir.
IVF yada ICSI işlemi:Laboratuvarda embriyolog tarafından yapılan özel dölleme işlemidir.IVF de sperm ve yumurtalar bir araya konarak kendiliğinden döllenmeleri beklenirken, ICSI de mikroskop altında, yumurta içine sperm enjeksiyonu ile döllenme gerçekleştirilmektedir.Döllenen embriyolarınızın gelişimi özel saklama kabinlerinde embriyolog tarafından her gün takip edilir.İşlem sonrası 1.gün fertilizasyon günüdür.Her yumurta ve sperm birleşmesinden fertilizasyon gelişmeyebilir.Takip eden 2.3.4.5. günler embriyo(bebek hücresi) günleridir.
Embriyo transferi:Embriyolarınızın gelişimine ve durumuna göre 2.3.4. yada 5. günde yine IVF laboratuarında ultrasonografi eşliğinde embriyoların anne rahmine yerleştirilmesidir.
Bir günlük istirahat sonrası normal hayata dönülür.Spor, ilişki ve ağır kaldırmalı işler haricinde hayatı kısıtlamak gebelik oranlarını değiştirmemektedir.
Sonuç:Embriyo transferinden 12 gün sonra kanda gebelik testi ile öğrenilir.Doğal yolla oluşan gebeliklere oranla tüp bebek tedavisinde çoğul gebelik şansı daha fazladır.
GÜNLÜK TAROT FALINIZ
