İş hayatınızda başarılı olmak ama aynı zamanda dengeli de bir hayat sahibi olmak istiyor ve ne yapmanız gerektiğini bilmiyor musunuz? Değişime yavaşça başlamanız için size 10 öneri sunuyoruz.
İşiniz sizi bitkin bırakıyor. Artık ne bitmek bilmeyen günlere ne de işle dolu hafta sonlarına katlanabiliyorsunuz. Hayatınızı kaçırıyor hissi içinizi kemiriyor. Çalışma ritminizi mi değiştirmeli, sorumluluklarınızı mı gözden geçirmelisiniz? Belki de, neden olmasın, başka bir mesleği düşünmeye ihtiyacınız vardır. Mesleki memnuniyeti ve gerçek becerileri nasıl değerlendirmeli? Nelerden vazgeçmek gerekir? Profesyonel koçluk bu değişim sürecine yardımcı olabilecek bir seçenek. Bireyin potansiyelini ve becerilerini geliştirmek için profesyonel ihtiyaçlarına dayanarak desteklenmesi olarak tanımlanan koçluk birçok yaklaşım barındırıyor. Bazı koçluk uygulamaları psikanaliz, transaksiyonel analiz, NLP veya Geştalt Terapi’nin bilgilerinden yararlanabiliyor. Hepsi de Sokrates’in kişinin doğruları bulmasını sağlayan, hiçbir şey bilmediğini düşündüğü bir konuda sorular sorarak aslında bildiğini ispatladığı “maiotik” yani “doğurtma” yöntemine dayanıyor. Ancak koçluğun hiçbir ruhsal sağlık danışmanlığı içermediğini de unutmamak gerekiyor. Profesyonel koçların tavsiyelerinden derlediğimiz bu 10 öneriyle iş hayatında doğru kararları verebilirsiniz.
1. Performans odaklı olmayın
Öncelikle kendinizi daha iyi tanımak, tepkilerinizi çözümlemek ve öngörmekle başlayın. Şirketiniz için muhtemelen önemli olan verimlilik zorunluluğuna mesafe alarak uzaktan bakın. “İşe yararlığa değer veren bir toplumda, performans tanrısına ibadet tehlikeli bir tuzaktır” diye uyarıyor yönetim danışmanlığı şirketinde danışman olan Christine Barriller. Giderek yükselen rekor kırma arayışını yöneticilere ve atletlere bırakmak daha iyi olabilir. Ayrıca koçluk illa terfi ile sonuçlanmayabiliyor da: KOBİ sahibi Nihal’in bir yıl süren görüşmelerin ardından yoga eğitmeni olmaya karar vermesi veya yoğun bir iş temposuna sahip Zeynep’in cuma günlerini çocuklarına ayırmaya karar vermesi gibi. Büyük krizleri önlemede küçük mutluluklar önem taşır.
2. Özgüven üzerine çalışın
İşte verimlilik genelde biraz huzurla el ele yürüyor. Özgüven, bağımsızlık ya da kişisel gelişimle ifade edilen “olmayı bilmek”, artık “yapmayı bilmek” kadar önemli. Farmasötik araştırma laboratuvarında çalışan Derya kendi deyimiyle “iyi armudu” oynamayı bırakmış. “Artık kendime daha çok güveniyorum. Sonuç olarak insanlar bana doğru atacakları adıma dikkat ediyorlar.”
3. Hazır çözüm beklemeyin
Değişiklik kimseye gümüş tepsiyle sunulmuyor. Unutmayın ki düşünmenin amacı, kişiyi ileriye götürecek soruları sormaktır. Kişinin kendi çözümlerini bulmasına yardımcı olacak ise koçun sunacağı tarafsız dinlemedir. Psikoterapist ve yönetici koçu Olivier Devillard, “Sadece danışan en doğrusunu bilebilir” yorumunda bulunuyor.
4. Değerlendirme yapın
Yaşamın farklı alanlarındaki isteklerinizi tanımlama vakti geldi. İş, sosyal ve aile hayatınızda neyin önemli olduğunu, kendinize daha önce neyi vermediğinizi ve neyin sizi mutlu edeceğini itiraf etmenin zamanı geldi. “20 yıl boyunca kendime hiç soru sormadan deli gibi çalıştım” diyor, orta yaş bunalımının pençesinde olduğunu söyleyen 47 yaşındaki müzik öğretmeni Serhat. Profesyonel koç ile geçirdiği altı seansın ardından engelli insanlarla ilgilenmekten ne kadar keyif aldığının farkına varmış ve pazar günlerini bu tür sosyal yardımlara ayırmaya karar vermiş.
5. Kendinize daha fazla hoşgörü gösterin
Birçok kişi talihsiz bir şekilde eksiklerine odaklanarak hayatı daha karanlık görme eğilimine sahip. Koç Suzel Gaborit-Stiffel, “Harika potansiyellere sahip insanlar dünyanın tüm günahlarını sırtlarına yüklenmiş olarak geliyorlar” yorumunda bulunuyor. Neden iyi özelliklerinizi ön plana çıkarmıyorsunuz? Gaborit-Stiffel yeteneği, her başarılı olduğunuzda uygulamaya koyduğunuz özel nitelik olarak tanımlıyor. Tıpkı yeteneklerinin dökümünü yaptıktan sonra şirketine sunabileceklerinin farkına varan Bora ya da iyi iletişim niteliklerini fark ederek gerçek değerini ölçebilen Aksel’in durumunda olduğu gibi.
6. Değişim önündeki frenleri tanımlayın
Hayatınızı değiştirmek istediğinizi tekrarlıyorsunuz, ancak bunu yapmaya bir türlü başlayamıyorsunuz. Sizi gerçekten engelleyen nedir? Psikiyatr Eric Albert, “Korkularınızı keşfetmeli ve birbirleriyle çatışanlar arasında bir denge bulmalısınız” diyor. Örneğin para kazandıracak bir işi yapamama korkusu ve hayatında önemli bir fırsatı kaçırma korkusu gibi. Arkasına saklanılan bahanelerin, hareket etmeyi engelleyen hayali frenlerin, yani “sınırlayıcı inançların” farkına varmanın önemi burada yatıyor. Bu nedenle, birçok yönetici yeteneklerini kanıtlamak için cehennemi anımsatan programlar empoze ediyor. Human Investor şirketinin kurucusu Guy Rullaud, “Sizi ağırlaştıran yüklerden kurtulun” diyerek cesaretlendiriyor. 34 yaşındaki Ayşen, uluslararası bir kariyere sahip olmak istiyor. Ancak “Sizin için önemli olan nedir?” sorusuna, “Çocuklarımla ilgilenebilmek” diye yanıt veriyor. Bu koşullar altında, iki meleği evde bıraktığını bilerek havaalanında sabahın erken saatlerinin tadını çıkarmak zor.
7. Ulaşılacak hedefler belirleyin
Gelecek iki, beş ya da 10 seneye bakarak, artık yapmak istediklerinizi daha iyi tanımlayabilirsiniz. “Sansürlediğiniz çözümleri bile düşünmeye cesaret edin” diyor profesyonel koç Jean-Louis Muller. Tıpkı 50 yaşında, çiftlik kurmak için sahip olduğu maddi güçten vazgeçme iznini kendine veren büyük bir kimya şirketinin yöneticisi gibi. Ayrıca çıtayı çok yükseğe koymamak daha iyidir ve değişimi yavaşça yönetmek gerekir. Bu noktada önemli bir tavsiye verebiliriz. Hedeflerinizi mikro hedeflere bölün ve her aşamada belirlediğiniz rotada ne kadar ilerlediğinize takvimde bakın. Koç, bu noktada seçimlerinize sadık kalabilmeniz için bir strateji oluşturmanıza yardımcı olur. Örneğin bundan sonra mesaiye kalmayacağınızı sert bir şekilde duyurmak zorunda değilsiniz. “Diğerini yakalamayacaksanız, trapezi bırakmazsınız” diyor, koç Suzel Gaborit-Stiffel.
8. Vazgeçmeyi öğrenin
Adım atmadan önce, daha fazla özgürlük sahibi olmak için ödenecek bedeli değerlendirmek gerekir. Aklımızdaki projenin sonuçları hakkında net bir görüşe sahip olmak önemlidir. Patronunuz, iş arkadaşlarınız, aileniz ve arkadaşlarınızla ilişkileriniz nasıl değişecek? Her değişim, geçmişten ayrılma sürecini beraberinde getirir.
9. Yukarıdan bakın
Ne kadar değerli olduğunuzu ve nereye gitmek istediğinizi biliyorsunuz. Hayatınızı olumsuz etkileyen zihinsel şemaları tanımladınız. Sonunda işe uzaktan bakabilecek ve bir problemi basit bir mevzu olarak değerlendirebileceksiniz. Jean-Louis Muller, bunu “helikopter” etkisi olarak adlandırıyor. Derya, araştırma laboratuvarında olduğu gibi özel hayatında da doğru mesafeyi koymayı öğrenmiş. “Artık kabul edilmezi kabul etmiyorum. Daha az geçirgen olmayı ve ‘Hayır’ demeyi öğrendim.” Ancak koçluğun etkisi her zaman beklenildiği yerde olmaz; Derya aynı zamanda eşinden boşanmaya karar vermiş ve psikoterapiye başlamış.
10. Sevdikleriniz müttefikleriniz olsun
Değişiminizin başarılı olması için takip edilecek son bir kural var. “Hareket etmenize yardımcı olacak diğerlerini hayatınıza dahil etmelisiniz” diyor psikiyatr Eric Albert. Projenin yakın çevre tarafından kabul edilmesi hedeflerinizin başarısı için gerekli olan ortamı yaratır. Değişikliğinizi ailenize, arkadaşlarınıza tanıtmaktan çekinmeyin. Onlarla beraber başarılı olacaksınız.